Là một phần của hệ thống hô hấp, mũi giúp chúng ta hít thở,
ngửi được mùi vị và kết nối với các cơ quan trọng yếu bên trong cơ thể. Tuy
nhiên, vẫn còn những sự thật thú vị khác về mũi dưới đây mà có thể bạn chưa biết.
Có ít nhất 14 dáng mũi
Khảo sát gần đây đăng
trên chuyên san Journal of Craniofacial Surgery nhận biết được tới 14 loại dáng
khác nhau của chiếc mũi, từ dáng mũi thẳngcho tới dáng mũi khoằm.
Tuy nhiên, theo nhiều
chuyên giathì sự phân loại này vẫn chưa thểbao quát hết tất cả các dáng
mũi.Dáng mũi được quyết định bởi vị trí xương mũi, sụn cánh mũi trênvà sụn cánh
mũi dưới.
“Bất cứ sự kết hợp
khác nhau nào của 3 khu vực này đều có thể tạo thành các dáng mũi khác nhau,
thậm chí có thể thay đổi nếu nhìn chiếc mũi từ một góc độ khác như từ phía
trước hoặc góc chéo” -Tiến sĩ Spencer Payne tại trung tâm y tế Đại học Virginia
(Mỹ). Một yếu tố quan trọng khác ảnh hưởng tới dáng mũi là chủng tộc.
Là vệ sĩ của cơ thể
Mũi đóng vai trò rất quan trọng
trong việc bảo vệ phổi. Lông mũi và nước nhầy ở lớp màng bên trong thành mũi sẽ
lọc sạch các phân tử bé ti li, như bụi bẩn và những tác nhân có khả năng gây dị
ứng khác trước khi chúng xâm nhập vào phổi.
Ảnh hưởng đến vị giác
Các dây thần kinh khứu giác luôn có
kết nối với những dây thần kinh vị giác thông qua sự liên kết của các dây thần
kinh ở não bộ, nhưng chúng hoạt động cụ thể như thế nào thì cho đến nay vẫn là
một câu hỏi chưa có lời giải đối với các nhà khoa học.
Một số kết quả nghiên cứu đã cho
thấy những người bị mất đi khả năng ngửi mùi thì cũng sẽ bị suy giảm khả năng
nhận biết vị, nhưng không phải mọi trường hợp đều như vậy.
Viêm xoang bệnh nhiễm
khuẩn phổ biến nhất
Phần lớn các trường hợp viêm xoang
cấp tính đều do cùng một loại vi-rút gây bệnh cảm lạnh thông thường gây ra.
Bệnh viêm xoang cấp tính được xem là một trong những căn bệnh nhiễm khuẩn phổ
biến nhất hiện nay.
Nước muối và mũi
Hãy sử dụng nước muối để rửa mũi
hàng ngày nếu bạn bị dị ứng hoặc viêm xoang. Đó là lời khuyên từ các chuyên gia
chăm sóc sức khỏe. Nước muối giúp rửa trôi lớp dịch nhầy đã cô đặc đóng trong
mũi, hạn chế tình trạng viêm nhiễm.
Theo khuyến cáo, các bác sĩ cần chờ
ít nhất là 7 ngày trước khi kê đơn kháng sinh trong những trường hợp bị viêm
xoang cấp tính. Bạn cũng có thể yêu cầu bác sĩ điều trị kê đơn thuốc có chứa
steroid dành cho mũi nhằm hạn chế tình trạng sưng phồng và rửa mũi bằng nước
muối để làm sạch mũi.
Mũi và phổi kết nối nhau
Cả mũi và miệng đều làm nhiệm vụ nhập và thoát
không khí. Khi thở bình thường, mũi là con đường chính; khi tập thể dục với
cường độ mạnh, dù hơi thở thông qua miệng nhiều hơn, nhưng chúng ta sẽ cảm thấy
khó chịu nếu mũi bị nghẹt.
Ngoài ra, mũi đóng vai trò rất quan trọng trong
việc bảo vệ phổi. Lông mũi và nước nhầy ở lớp màng bên trong thành mũi sẽ lọc
sạch các phân tử bé ti li, như bụi bẩn và những tác nhân có khả năng gây dị ứng
khác trước khi chúng xâm nhập vào phổi.
Là công cụ để chuẩn đoán bệnh
Trong tương lai, các nhà khoa học có thể chẩn đoán
bệnh Alzheimer và chứng tâm thần phân liệt bằng cách kiểm tra các sợi thần kinh
ở trong mũi. Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm những đặc tính tế bào của những
mô tế bào mũi sinh thiết từ những bệnh nhân được cho là có nguy cơ mắc bệnh
cao. Điều này giúp cho việc chẩn đoán bệnh chính xác hơn, nhờ đó, tiến trình
điều trị sẽ nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Các tĩnh mạch
nằm bên trong và xung quanh mũi khác hoàn toàn so với những khu vực còn lại
của cơ thể - Ảnh: Shutterstock
|
Là con đường dẫn đến não bộ
Theo Msn, các tĩnh mạch nằm bên trong
và xung quanh mũi khác hoàn toàn so với những khu vực còn lại của cơ thể. Thông
thường, các tĩnh mạnh luôn có các van để đóng và mở khi cần thiết nhằm ngăn
chặn sự tấn công của vi khuẩn, hoặc những chất lạ xâm nhập vào bên trong. Tuy
nhiên, hệ thống các tĩnh mạch xung quanh mũi lại không có kiểu sàng lọc này.
Điều đó có nghĩa khi bạn mắc phải một căn bệnh
nhiễm khuẩn nào đó, chúng sẽ có khả năng xâm nhập trực tiếp tới não. Trong
những trường hợp hiếm gặp, tình trạng này có thể dẫn tới chứng viêm màng não
hoặc bị áp xe ở não. Do đó, cần lưu ý tới những triệu chứng bất thường xảy ra
khi bạn đang bị viêm nhiễm ở mũi hay mắt.
Chất nhầy trong mũi rất có ích
1 lít là con số thể hiện lượng nước nhầy mà mũi và xoang mũi tiết ra mỗi
ngày. Phần lớn trong số này sẽ chảy vào cổ họng và bị bạn nuốt vào bụng.
Mục đích
của những chất dính trong mũi là để giữ màng nhầy luôn ẩm. Độ ẩm là rất quan
trọng bởi nếu niêm mạc bên trong mũi bị khô, chúng sẽ dễ dàng hình thành các
vết nứt, qua đó sẽ tạo ra các lỗ nhỏ trong cơ chế phòng vệ của mũi. Điều này
không chỉ gây đau đớn mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các chất độc hại xâm
nhập vào cơ thể. chất nhầy như một chất bôi trơn hoặc một tấm chăn mỏng để bảo
vệ hệ hô hấp của bạn.
Chất
nhầy cũng hoạt động như một mạng lưới, đánh bắt các hạt bụi không mong muốn và
đưa chúng ra khỏi mũi nhờ nước mũi. Nếu bạn đang ở trong một môi trường đầy bụi
bặm và hít thở, các chất nhầy trong mũi sẽ chặn chúng lại và sẽ không để cho
chúng có cơ hội đi xuống vào phổi và vào xoang.
Ảnh hưởng đến vị giác
Các dây thần kinh khứu giác luôn kết nối với các
dây thần kinh vị giác thông qua sự liên kết của các dây thần kinh ở não bộ. Khi
chúng ta cảm lạnh hoặc dị ứng, mũi thường bị nghẹt và do đó khả năng ngửi giảm
đi. Một số kết quả nghiên cứu cho thấy những người bị mất khả năng ngửi mùi thì
cũng sẽ bị suy giảm khả năng nhận biết vị, tuy không phải mọi trường hợp đều
như vậy.
Nhận biết cảm giác về mùi không chỉ là niềm vui mà
cần thiết cần thiết cho sự an toàn. Ngửi giúp phát hiện khói, thực phẩm hỏng và
một số loại khí độc hại.
Thúc đẩy tình dục
Mũi đóng vai trò quan trọng trong nhận thức của
chúng ta về tình dục thông qua hệ thống khứu giác. Khứu giác là một thành phần
quan trọng giúp xác định người khi chúng ta gần gũi.
Theo các chuyên gia tình dục, mùi của cơ thể là
một trong những dấu hiệu giúp chúng ta tìm bạn đời như ý. Mùi cơ thể bị ảnh
hưởng chủ yếu bởi mô tương hợp (MHC), nó có thể được di truyền và liên kết với
hệ thống miễn dịch. Các thí nghiệm trên cả động vật và con người đã chỉ ra
rằng, chúng ta có xu hướng xem đối tác hấp dẫn hơn nếu như MHC của người đó
khác với mùi cơ thể của chính mình. Nói cách khác, cơ thể sẽ bị cuốn hút bởi
mùi vị lạ hơn. Do đó, mùi nước hoa, dầu gội hoặc hương thơm đặc trưng của một
người nào đó rất quan trọng để kích thích tình dục. Mất mùi tương quan với tụt giảm
ham muốn tình dục.
Mũi phát
triển chúc xuống dưới
Hình dáng của chiếc
mũi được định hình khi bạn 10 tuổi, sau đó, mũi tiếp tục phát triển từ từ trong
giai đoạn 15-17 tuổi ở nữ giới và 17-19 tuổi ở nam giới.
Tuy nhiên, theo thời
gian, mũi phát triển dài ra và chúc xuống dưới do tác động của trọng lực và sự
bẻ gãy các collagen và elastin trên da, nhất là ở phần đầu mũi. Đây là một
trong nhữngdấu hiệu của sự lão hóa.
Mũi có thể
nhận biết hơn 10.000 mùi hương
Cơ chế nhận biết mùi
hương của mũi như sau: Khi bạn đi ngang qua một phụ nữ dùng nước hoa Chanel số
5, các phân tử nước hoa sẽ xâm nhập vào mũi của bạn và đi qua các dây thần kinh
cảm ứng ở vùng trần của hốc mũi. Tại đây, chúng kích thích cácthụ cảm truyền
tín hiệu tới các hành khứu giác trong não bộ, giữ chức năng nhận biết mùi
hương.
Theo nghiên cứu của
Đại học Washington (Mỹ), con người có xấp xỉ 12 triệu tế bào thụ cảm ở hành
khứu giác. Số lượng các thụcảm giảm đi theo thời gian, vì thế, người già ít
nhạy cảm hơn với các mùi hương.
Khả
năng nhận biết mùi hương của con người không cao hơn các loài động vật có vú
khác. Loàichó săn có tới 4 triệu thụ cảm khứu giác. Đứng đầu về khả năng đánh
hơi là loài gấu, với số lượng thụ cảm khứu giác cao hơn 7 lần loài chó săn.
Gene quyết định kiểu hắt hơi
Gene quyết định kiểu hắt hơi
Một vài người khi hắt
hơi ra tiếng rất to, một số lại chỉ phát ravài âm thanh nhỏ. Kiểu hắt hơi cũng
là một điểm đặc trưng của mỗi người.
Quá trình hắt hơi cơ
bản bắt đầu khi dây thần kinh sinh ba trong mũi phát hiện một vật thể gây kích
ứng như phấn hoa hoặc hạt tiêu, dẫn tới phản xạ hắt hơi của cơ thể để tống “vật
thể lạ” ra ngoài.
Theo Tiến sĩ Kao,
kiểu hắt hơi có thể là một thứ bạn được thừa hưởng từ thế hệ trước. Kao phát
hiện thấy trong một số gia đình, các thành viên có kiểu hắt hơi tương tự như
nhau. Theo ông, đó là do phản xạ thần kinh bẩm sinh của từng người.
“Cấu trúc mô của các
thành viên trong cùng một gia đình tương đối giống nhau, bởi vậy, tất cả các
hoạt động liên quan tới cơ như cười mỉm, cười lớn đều tương tự như nhau” – Kao
nhận định.
Mũi kích
thích nụ hôn
Những nụ hôn lãng mạn
giữ vai trò như một cách nhận biết pheromone, các hóa chất được giải phóng từ
rất nhiều loài độngvật (và con người) để kích thích các đáp ứng hành vi như sự
hấp dẫn giới tính.
Các chuyên gia tin
rằng các xoang sàng xương mũi trong lỗ chứa nhiều pheromone, từ đó kích thích
các nụ hôn.
0 nhận xét :
Đăng nhận xét